شبیه‌سازی رواناب ناشی از ذوب برف با استفاده از داده‌های سنجش از دور (مطالعه موردی: حوضه آبی دهگلان)

Authors

حسین نظم فر دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه محقق اردبیلی.

مسعود مرادی دانشجوی دکتری جغرافیا طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی.

Abstract:

چکیده با توجه به کمبود اطلاعات اقلیمی در مورد مقادیر بارش برف در ارتفاعات، استفاده از تصاویر ماهوارهای میتواند در بررسی توزیع پوشش برف و راواناب حاصل از آن در حوضه‌های آبی کمک کند. لذا هدف از این پژوهش بررسی چگونگی ارتباط رواناب سطحی در خروجی حوضه آبی دهگلان در ارتباط با تغییرات پوشش برف در ارتفاعات حوضه است. رواناب ناشی از ذوب برف در حوضه آبی دهگلان با استفاده از مدل رواناب-ذوب برف بررسی شده است. بدین منظور ابتدا خصوصیات فیزیکی حوضه شامل محیط‏ْْْ‏، مساحت و طبقات ارتفاعی با استفاده از اطلاعات رقومی موجود محاسبه شد، اطلاعات اقلیمی و هیدرومتری نیز از سازمانهای ذیربط گردآوری شدند. نسبت پوشش برفی حوضه با استفاده از تولیدات 8 روزه سطح پوشش برف در مقیاس جهانی از داده‌های پوشش برف مودیس موجود در سایت سازمان ناسا که توسط الگوریتم SNOWMAP تولیدشده است. در ادامه اطلاعات مورد نیاز وارد مدل شده و عمل شبیهسازی متناسب با خصوصیات حوضه مورد مطالعه صورت گرفت. پارامترهای ارزیابی که توسط مدل جهت ارزیابی دقت جریان شبیه سازی شده مورد استفاده قرار میگیرد ضریب تبیین و تفاضل حجمی میباشد. فرآیند شبیهسازی جریان حاصل از ذوب برف با محاسبه عوامل و فراسنجهای لازم در دوره دسامبر 2004 تا آوریل 2005 (آذر ماه 1383تا فروردین ماه 1384) صورت گرفته است. نتایج شبیهسازی نشان میدهد که مدل رواناب- ذوب برف قادر به شبیهسازی رواناب با ضریب تبیین 52 درصد و تفاضل حجمی 2/23 است. ضریب تبیین و تفاضل حجمی بهدست آمده دقت متوسط مدل را در شبیهسازی رواناب ناشی از ذوب برف در حوضه نشان میدهد که میتواند ناشی از خصوصیات فیزیکی حوضه باشد. در کل نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که با توجه با اینکه مدل SRM برای حوضه‌های کوهستانی طراحی شده است در منطقه مورد مطالعه که تلفیقی از دشت و کوهستان است به دلیل تأثیر عوامل دیگری مانند نفوذ به آب‌های زیرزمینی کارآیی پایین‌تری را نشان می‌دهد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

مدل‏سازی جریان ناشی از ذوب برف با استفاده از مدل هیدرولوژیکی رواناب حاصل از ذوب برف(مطالعه موردی: حوضه آبخیز سد کرج)

برف یکی از اشکال مهم بارش در چرخه هیدرولوژی مناطق کوهستانی بوده که در تامین منابع آب شرب و کشاورزی به صورت جریانهای تاخیری در فصول پرآبی و جریانهای حداقل در فصول کم آبی و تولید انرژی نقش ارزنده ایفا می‏کند. هدف اساسی مدل‏سازی هیدرولوژیکی در حوضه‌های آبخیز، درک بهتر از روند چرخه آب نظیر فرآیندهای حاکم بر چرخه آب و منابع آب می‏باشد. منطقه پوشیده از برف پارامتری اساسی در سیکل هیدرولوژی و اقلیم شنا...

full text

شبیه سازی رواناب ناشی از ذوب برف در حوضه‎های کوهستانی با استفاده از مدل SRM ؛ مطالعه موردی حوضه آبریز بازفت

full text

مدل‏سازی جریان ناشی از ذوب برف با استفاده از مدل هیدرولوژیکی رواناب حاصل از ذوب برف(مطالعه موردی: حوضه آبخیز سد کرج)

برف یکی از اشکال مهم بارش در چرخه هیدرولوژی مناطق کوهستانی بوده که در تامین منابع آب شرب و کشاورزی به صورت جریانهای تاخیری در فصول پرآبی و جریانهای حداقل در فصول کم آبی و تولید انرژی نقش ارزنده ایفا می‏کند. هدف اساسی مدل‏سازی هیدرولوژیکی در حوضه های آبخیز، درک بهتر از روند چرخه آب نظیر فرآیندهای حاکم بر چرخه آب و منابع آب می‏باشد. منطقه پوشیده از برف پارامتری اساسی در سیکل هیدرولوژی و اقلیم شنا...

full text

شبیه سازی رواناب ناشی از ذوب برف در حوضه‎های کوهستانی با استفاده از مدل srm ؛ مطالعه موردی حوضه آبریز بازفت

حوضه آبریز بازفت یکی از زیر حوضه های آبریز کارون بزرگ می باشد این حوضه آبریز کاملاً کوهستانی و مرتفع می باشد و رواناب ناشی از ذوب برف در آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از مد ل شبیه سازی رواناب حاصل از ذوب برف (snowmelt runoff modelling) srm، رواناب روزانه حاصل از ذوب برف با استفاده از اطلاعات برف بدست آمده از تصاویر هشت روزه سنجنده modis در این حوضه آبریز مور...

full text

تغییرات سهم رواناب ناشی از ذوب برف با ارتفاع در حوضه های آبخیز

رودخانههای دائمی در ایران که از مناطق کوهستانی سرچشمه میگیرند، طی فصول خشک دبی پایهخود را از رواناب ناشی از ذوب برف در ارتفاعات تامین میکنند. در مطالعات مربوط به بارش-رواناب،افزایش ارتفاع با دو پدیده همراه است. با افزایش ارتفاع دمای هوا کاهش یافته و این کاهش دما باعثتغییر نوع ریزشهای جوی در مناطق بالاتر از خط دمای آستانه، از باران به برف میگردد. همچنین بافرض شکل هرمی کوهها، با افزایش ارتفاع مسا...

full text

برآورد رواناب ناشی از ذوب برف با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای ‏MODIS

بارش برف و ذوب آن یک‌سوم از آب مورد نیاز برای فعالیتهای کشاورزی و آبیاری را در سراسر کره زمین تامین می‌کند. به‌همین علت، برآورد میزان آب و رواناب ناشی از ذوب برف یکـــی از فعالیتهای عمده هیدرولوژیستها به‌شمار می‌رود. به‌منظور محاسبه رواناب ناشی از ذوب برف روش‌های مختلفی پیشنهاد شده است که بیش‌تر آنها نیاز به پایش پیوسته پوشش برفی دارند. اکثر روش‌های کارآمد پایش پیوسته پوشش برفی، بر پایه سنج...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

جغرافیا و برنامه ریزی

volume 20 issue 55

pages 273- 289

publication date 2016-05-04

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

واژگان کلیدی: پوشش برف مدل رواناب-ذوب برف حوضه آبی دهگلان شبیه‌سازی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com